Waarom zou je het niet doen?’ vroeg ik één van mijn coachees, toen we spraken over een (confronterend) gesprek dat hij met een collega aan zou kunnen gaan om iets in hun samenwerking te verbeteren. ‘Ik weet niet..’ antwoordde hij, ‘… ik voel me al ongemakkelijk bij het idee alleen! Het is gewoon spannend, ik vind dat soort dingen niet leuk om te doen en ik vraag me af of het me wel lukt.’
Als ik dergelijke dingen hoor, dan is er níets in mij dat neigt terug te zeggen. ‘Je hoeft het ook niet te doen hoor, je moet niks, misschien is het té eng of nog te vroeg voor je.’ Nee, integendeel! Ik geloof heilig in een growth mindset (lees vooral eens iets van psychologe Carol Dweck!), in dingen wél doen, in uit je comfortzone en je eigen overtuigingen stappen en iets nieuws aanboren in jezelf. Ik geloof in moedig zijn en je niet alleen maar comfortabel voelen. Ik geloof in ontwikkeling door ongemak.
De afkeer van ongemak (en van ‘lijden’) zit diepgeworteld in onze cultuur. Dat we er allemaal in deze ‘maakbare wereld’ zo naarstig naar streven om gelukkig te zijn en ver weg te blijven van dingen die ons minder goed laten voelen, daar kan ik wel drie columns aan wijden. Maar in ieder geval denk ik dat we soms moeten verdragen dat dingen niet leuk zijn, niet goed voelen of spannend lijken. Ongemak is inherent aan leren, ongemak is de bron van en de sleutel tot ontwikkeling.
Niet alleen stimuleer ik in individuele trajecten de coachees om het eigen aandeel in ontwikkeling onder ogen te zien, te kijken naar de mate van passiviteit of inflexibiliteit in hun leven en te verkennen waar de eigen invloed ligt.
Ook bij vraagstukken rondom teams geef ik de klanten terug: ‘Zijn jullie bereid ook echt inspanning te leveren om de samenwerking te verbeteren? Om de confrontatie (met elkaar) aan te gaan, kwetsbaarheid naar elkaar te tonen en soms zelf wat ongemakkelijke, spannende stappen te zetten? Of zijn jullie op zoek naar een (niet bestaand) model waardoor je denkt dat je zo van ongewenste situatie A naar gewenste situatie B kunt springen?’
Ik gebruik de laatste tijd wat vaker de ‘leerkuil’ van James Nottingham als metafoor voor ontwikkeling. Het laat zien dat ontwikkelen en leren moeite kost. Op de bodem van de kuil is het smerig en lijkt het alsof je er niet meer uit raakt. Maar zowel individuen als teams wil ik leren dat het overwinnen van ongemak en het vertonen van durf, moed en inzet ervoor zorgt dat je die kuil uitstapt. Dat het zorgt voor weerbaarheid en vertrouwen in een goede afloop de volgende keer.
Dus duik die kuil vooral in! Mijn collega’s en ik zijn er dan om je te helpen er ook zelf weer uit te klimmen en de vruchten te plukken van het ongemak dat je bent aangegaan!
Heb een heerlijke ongemakkelijke nazomer!
Publicatie datum: 19 augustus 2019